De Rechtbank Overijssel heeft op 28 mei 2019 de gemeente Deventer veroordeeld een schadevergoeding van vijfhonderd euro te betalen voor het overtreden van de AVG. De gemeente deelde persoonsgegevens van een man met ambtenaren van andere gemeenten terwijl dat volgens de AVG niet toegestaan was.
De man diende twee informatieverzoeken in bij de gemeente Deventer, en de gemeente stuurde een mail met de gegevens van de man aan collega ambtenaren van tientallen andere gemeenten. De gemeente deelde de naam, het geslacht en de woonplaats van de man met andere ambtenaren.
De Rechtbank Overijssel heeft de gemeente een schadevergoeding van vijfhonderd euro opgelegd omdat de gemeente de AVG heeft overtreden.
Naar het oordeel van de rechtbank is de man als gevolg van dat onrechtmatige besluit in zijn persoon aangetast wegens verlies van controle over zijn persoonsgegevens. Dat is een persoonlijkheidsrecht. Dit betekent dat de man recht heeft op een naar billijkheid vast te stellen schadevergoeding.
Dit is de eerste keer dat een schadevergoeding wordt opgelegd in Nederlands als gevolg van overtreding van de AVG.
Door een Thuiszorgorganisatie werd in 2016 een verzoek gedaan bij de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om alle documenten toe te zenden over een bepaalde situatie. Uiteindelijk is na bezwaar en beroep de zaak in hoger beroep bij de Raad van State terecht gekomen.
In de kern ging de zaak bij de Raad van State over de vraag of ook sms- en WhatsApp-berichten onder de Wob vallen. Deze vraag is opgekomen, omdat sms- en WhatsApp berichten vaak lijken op een telefoongesprek en veel niet zakelijke privégesprekken bevatten. Ook is deze vraag opgekomen omdat zakelijke berichten niet alleen op werktelefoons maar ook op privételefoons van bestuurders of ambtenaren kunnen staan. Het antwoord op deze vraag is ja. Dit betekent dat de minister bij de afhandeling van het Wob-verzoek ook naar dit soort berichten had moeten kijken.
De Wob is duidelijk: daaronder valt alle vastgelegde informatie van zakelijke aard, ongeacht de gegevensdrager waarop deze is opgeslagen. Dat betekent dat als berichten zijn verstuurd in het kader van het werk (lees: bestuurlijke aangelegenheid), deze onder de Wob vallen. Het maakt daarbij niet uit op welk apparaat (zakelijk of privé) deze berichten staan omdat anders de wet kan worden ontlopen door de keuze van het apparaat waarop deze staan.
Moet de minister nu bang zijn dat geen vertrouwelijke berichten meer per sms of WhatsApp kunnen worden verstuurd? Het antwoord daarop is nee. De Wob heeft alleen betrekking op zakelijke en niet op privé-berichten. Daarnaast blijven de weigeringsgronden van de Wob, zoals wanneer het openbaar maken van berichten bijvoorbeeld de privacy schendt of als dit de belangen van de staat schendt, onverkort van toepassing. De aard van een sms of WhatsApp bericht brengt verder mee dat er al snel sprake zal zijn van persoonlijke beleidsopvattingen in het interne debat. Daarvoor kent de Wob een specifieke weigeringsgrond (artikel 11).
Betekent dit dan dat de minister en andere bestuursorganen zomaar toegang hebben tot bijvoorbeeld de privételefoon van medewerkers? Ook het antwoord daarop is nee. De minister heeft geen toegang tot de privételefoon van de werknemer. De werknemer die de privételefoon gebruikt voor het ontvangen en verzenden van werkgerelateerde berichten moet deze berichten zo nodig overdragen aan zijn werkgever. De werkgever kan hierover regelingen maken die bijvoorbeeld bepalen dat de werknemer dit soort berichten alleen op een werktelefoon zet.
Bron: Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State d.d. 20 maart 2019. Klik hier voor de gehele uitspraak.
De kantonrechter in Den Haag heeft op 1 februari 2019 een uitspraak
gedaan die toch wel wat stof heeft doen opwaaien. Het gaat om een al dan
niet terecht gegeven ontslag op staande voet in verband met
drugsgebruik.
Wat speelde er?
Een werkneemster is sinds 2018 bij haar werkgever in dienst. De personeelsvereniging heeft een personeelsfeest georganiseerd in een kampeerboerderij. 25 werknemers brachten daar ook de nacht door.
Tijdens het personeelsfeest is een werkneemster met
enkele collega’s naar de slaapplaats gegaan en zij heeft aan een van haar
collega’s cocaïne aangeboden die zij had meegebracht naar het personeelsfeest.
Samen met haar collega heeft zij tijdens dat feest cocaine gebruikt.
De werkgever is hier snel achter gekomen en heeft de
werkneemster de volgende ochtend huiswaarts gestuurd. De daaropvolgende werkdag
heeft de werkgever de werkneemster op staande voet ontslagen en de collega een
schriftelijke waarschuwing gegeven.
De werkneemster vecht haar ontslag op staande voet aan.
De rechter
die een oordeel over deze kwestie moet vellen overweegt dat waar het in deze
procedure in wezen draait, is het antwoord op de vraag of het gebruik van cocaïne
door werknemer tijdens een personeelsuitje en het aanbieden van cocaïne aan een
collega tijdens dat personeelsuitje voldoende grond oplevert om de
arbeidsovereenkomst tussen werknemer en werkgever met onmiddellijke ingang te
(kunnen) beëindigen
Bij deze
beoordeling heeft de kantonrechter enerzijds voorop gesteld dat het gebruik van
cocaïne in brede kring als maatschappelijk onwenselijk wordt beschouwd en dat
het bezitten, aanbieden of verhandelen van cocaïne zelfs een strafbaar feit is,
maar anderzijds dat het gebruik van cocaïne in bepaalde kringen zo niet
gemeengoed, dan toch in ieder geval tamelijk wijd verbreid is. De berichten in
de media over metingen in onder meer het afvalwater van de gemeente Amsterdam
wijzen in die zin op uitgebreid gebruik van cocaïne en het onderscheppen van
grote hoeveelheden cocaïne door de douane in onder meer de haven van Rotterdam
wijzen in de richting van het gebruik van aanzienlijke hoeveelheden cocaïne. Dat
werknemer cocaïne zelf gebruikt en, naar aan te nemen valt, een kleine
hoeveelheid aanbiedt aan een collega, waarvan gezegd wordt dat die niet eerder cocaïne
gebruikte, is derhalve enerzijds wellicht onwenselijk of zelfs strafbaar, maar
anderzijds een maatschappelijke realiteit, die niet als zeldzaam dient te
worden gezien, aldus de kantonrechter.
De
kantonrechter is van oordeel dat in dit geval het gebruik van de cocaïne te ver verwijderd is van het dienstverband van
werkgever met werkneemster. In de eerste plaats vond het gebruik plaats buiten
werktijd en op een locatie die ver verwijderd was van de plaats, waar werkneemster
haar werkzaamheden verrichtte. Daarnaast vond het gebruik plaats tijdens een
personeelsuitje, dat georganiseerd werd door de personeelsvereniging van werkneemster.
Van enige rechtstreekse betrokkenheid van werkgever op de activiteiten van de
personeelsvereniging is niet gebleken. De kosten van het uitje werden bovendien
bestreden met een bijdrage van de werknemers zelf, met slechts een bescheiden
bijdrage van de zijde van de werkgever. Tenslotte vond het gebruik plaats in de
beslotenheid van een kampeerboerderij.
De
kantonrechter oordeelde vervolgens dat een ontslag op staande voet en te ver
strekkende maatregel. Omdat de werkneemster niet meer terug in dienst wil moet
de werkgever een vergoeding betalen van 3.000 euro bruto.
Weer
een uitspraak waaruit blijkt dat voorzichtigheid is geboden bij het toepassen
van een ontslag op staande voet. Alle omstandigheden spelen een rol. Neem
altijd even contact met ons op als je op het punt staat een werknemer op
staande voet te ontslaan of als je ontslag bent. We voorzien je graag van
advies.
U-Lawyers is een samenwerkingsverband van een drietal advocatenkantoren die strategisch gunstig gelegen zijn rondom de stad ‘s-Hertogenbosch.
In het noorden van ‘s-Hertogenbosch, in Engelen, is gevestigd VANDEWOUW Zakelijke Advocatuur. www.wouwzakelijkeadvocatuur.nl
Ten noordoosten van ‘s-Hertogenbosch, in Kerkdriel vindt u De Jong Van Mook Advocaten. www.jmadvocaten.nl
Ten zuiden van ‘s-Hertogenbosch, in Gemert vindt u Advocatenpraktijk Weijmans Legal. www.weijmanslegal.nl
Onze drie kantoren bestaan uit advocaten die over jarenlange ervaring beschikken in de advocatuur, maar ook advocaten die het jonge elan vertegenwoordigen. Wij spreken duidelijke taal, geven heldere adviezen en hanteren duidelijke tarieven.
Graag adviseren wij de ondernemer preventief, maar bij acute problemen zijn wij ook altijd bereikbaar.
Wij zijn flexibel en staan altijd voor u klaar.
Bel ons en we laten u meteen weten hoe we u gaan helpen.
De drie kantoren staan ieder op zichzelf en hebben een eigen praktijk, maar als uw zaak een expertise betreft die dat kantoor nu net niet in huis heeft, dan staan de andere twee kantoren altijd klaar. Daarom heet het samenwerkingsverband voluit Umbrel-lawyers. Ieder voor zich, maar wel samen onder de paraplu.
